Amakinu Takhyir

Kutoka wikishia

Amakinu Takhyir au Amakinu Arba’a (Kiarabu: أماكن التخيير أو الأماكن الأربعة) msemo huu unarejelea maeneo ambayo msafiri ana haki ya kuchagua kati ya kusali sala zake kwa ukamilifu au kwa kupuza rakaa za sala za kwa mujibu wa shria za fiq-hi. Kulingana na mtazamo maarufu miongoni mwa mafaqihi wa Kishia, maeneo haya ni: Makka, Madina, Msikiti wa Kufa na Haram la Imamu Hussein (a.s). Hata hivyo, baadhi ya mafaqihi wanasema kwamba hukumu ya takhyir haihusiani wala haifanyi kazi kwenye msikiti yote ya Makka wala msikiti yote ya Madina, bali inahusiana na Msikiti wa Mtume (s.a.w.w) na Msikiti mkuu wa Haram peke yake.

Aidha, baadhi ya mafaqihi wanaeleza kwamba hukumu ya takhyir inafanya kazi ndani ya mipaka ya zamani ya misikiti hiyo, yaani haiingizo maeneo yaliyo jumuishwa baada ya upanuzi wa misiki hiyo.

Sababu ya Jina

Amakinu Takhyir: ni maeneo maalumu ambayo msafiri aliyemo nandi yake, huwa ana haki ya kuchagua jinsi ya kusali sala zake, ima asali kamili au asali sala ya safari. Hii ni kwa kuwa msafiri ana uhuru wa kuchagua kati ya kusali sala zake kiukamilifu au kupunguza rakaa za sala hizo kulingana na ufafanuzi wa sheria za fiq-h. Aidha, maeneo huitwa “Amakinu Al-Arba’a”, jina ambalo kutokana na idadi ya maeneo hayo. [1]

Maeneo-Lengwa

Kwa mujibu wa maoni maarufu ya mafaqihi wa madhehebu ya Shia, miji ya Makka na Madina,[2] pamoja na Msikiti wa Kufa na Haram ya Imamu Hussein (a.s), ndiyo maeneo-lengwa ya Amakinu Takhyir.[3] Sheikh Tusi ameeleza kwamba; kulingana na baadhi ya Hadithi, hukumu ya Amakinu Takhyir pia inajumuisha mji wa Kufa [4] na Najaf.[5] Pia kuna baadhi ya mafaqihi wanaomini kwamba; mji wa Kufa ni moja sehemu ya maeneo ya Amakinu Takhyir.[6]Kuhusiana na Makka na Madina, kuna mafaqihi wasemao kwamba; makusudio yake ni msikiti mkuu wa Makka na msikiti wa Madina wa bwana Mtume (s.a.w.w) ndiyo iliyomo katika hukumu hiyo.[7]

Kuna kauli inayodaiwa kuwa ni ya Sayyid Murtadha na Ibn Junayd [8] ya kwamba; wanaamini kwamba ni sunna kufuata hukumu ya Amakinu Takhyir, ila pia wanaamini kuwa ni mustahabbu kusali sala kamili katika maeneo ya Haramu za Maimamu (a.s).[9] Hata hivyo, mwandishi wa Jawahir anaamini kwamba maoni haya hayana msingi thabiti.[10]

Hukumu za Kifiq-hi

Mafaqihi wa madhehebu ya Shia Ithnaashariyya wamejadili kwa kina hukumu zinazohusiana na sala[11]pamoja na ibada za niaba (istiijari)[12] katika maeneo ya Takhyir. Kulingana na maoni maarufu kati yao, msafiri katika maeneo haya ana haki ya kusali sala safari au kusali sala kamili, ingawa inashauriwa zaidi kusali kwa kamili.[13] Hukumu za ziada kuhusiana na maeneo ya Takhyir ni:

  • Hukumu za maeneo ya Takhyir inahusiana na sala peke yake na haiwezi kutumiki wala kufanya kazi katika mambo ya saumu.[14]
  • Wengi wa mafaqihi wanasema kuwa; iwapo msafiri aliyekwenda maeneo hayo atapitwa na baadhi ya sala zake akiwa katika maeneo hayo, basi ni bora kuzilipa sala hizo kwa mtindo wa sala ya safari.[15]
  • Kulingana na fat’wa za baadhi ya mafaqihi, mtu aliyeko katika maeneo ya Takhyir anaweza kubadilisha nia yake kutoka sala fupi ya safari hadi sala kamili au kinyume chake hali akiwa ndani ya sala hizo. Yaani mtu anaweza kutia nia ya sala ya safari, kisha katika ya sala yake akabadili nia yake na kuamua kusali kamili, au anaweza kutia nia ya kusali kamili kisa akabadili nia yake huku akiwa salani mwake na kuamua kusali safari.[16]
  • Baadhi ya mafaqihi wanaamini kuwa hukumu ya Takhyir inatumika tu katika mipaka ya zamani ya maeneo haya. Hii inamaanisha mwamba maeneo yote yalioingizwa kama ni sehemu ya maeneo hayo baada ya utanuzi wa maeneo hayo, hayatakuwa na nafasi ya kuingia katika hukumu za maeneo ya Takhyir.[17]

Mada Zinazo Husiana

Rejea

  1. ↑ Tazama: Yazdi Tabatabai, al-Urwah al-Wuthqa, juz. 3, uk. 624, 1419 H.
  2. ↑ Husseini Amili, Miftah al-Karamah, Daru Ahya al Turath al Arabi juz. 3, qism 1, uk. 491.
  3. ↑ Sheikh Tusi, al-Nihayah, uk. 124, 1400 H; Allamah Hilli, Muntaha al-Matlab, juz. 6, uk. 366,1412 H.
  4. ↑ Sheikh Tusi, al-Nihayah, uk. 124, 1400 H
  5. ↑ Sheikh Tusi, al-mabsut, juz. 1, uk. 141, 1387 H
  6. ↑ Sistani, Manhaj al-Salihin, juz. 1, uk. 305, 1417 H.
  7. ↑ Ibnu Idris Hilli, al-Sarair, juz. 1, uk. 302-303, 1410 H; Allamah Hilli, Mukhtalaf al-Shiah, juz. 3, uk. 138, 1413 H.
  8. ↑ Iskafi, Majmu'e fatawah Ibn al-Junaid, uk. 89, 1416 H.
  9. ↑ Najafi, Jawahir al-Kalam, juz. 14, uk. 339, 1404 H.
  10. ↑ Najafi, Jawahir al-Kalam, juz. 14, uk. 339, 1404 H.
  11. ↑ Tazama: Shahid Awwal, al-Bayan, uk. 153, 1412 H.
  12. ↑ Sheikh Ansari, al-Makasib, juz. 5, uk. 34 1410 H.
  13. ↑ Sheikh Tusi, al-Nihayah, uk. 124, 1400 H.
  14. ↑ Yazdi Tabatabai, al-Urwah al-Wuthqa, juz. 3, uk. 518 va 624, 1419 H.
  15. ↑ Yazdi Tabatabai, al-Urwah al-Wuthqa, juz. 3, uk. 62-63, 1419 H; Husseini Amili, Miftah al-Karamah, Daru Ahya al-Turath al-Arabi, juz. 3, qism 1, uk. 398.
  16. ↑ Sistani, Manhaj al-Salihin, juz. 1, uk. 306, 1417 H; Yazdi Tabatabai, al-Urwah al-Wuthqa, juz. 3, uk. 518, 1419 H.
  17. ↑ Mahmudi, Manasik Umrah Mufradah, uk. 246, 1429 H.

Vyanzo

  • Ibnu Idris Hilli, Muhammad bin Mansur. Al-Sarair al-Hawi li Tahrir al-Fatawa. Qom: Daftar Intisharate Islami wabasteh be Jamiah Mudarrisin Hauzah Ilmiah Qom, 1410 H.
  • Ansari, Murtadha bin Muhammad Amin. Al-Makasib. Qom: Muassasah Matbuati Dar al-Kitab, 1410 H.
  • Husseini Amuli, Sayyid Jawad bin Muhammad. Miftah al-Karamah fi Sharh Qawaid al-Allamah. Tas-hih: Muhammad Bagir Husseini Shahidi. Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi, Bita.
  • Sistani, Sayyid Ali. Manhaj al-Salihin. Qom: Daftar Hazrate Ayatullah Sistani, 1417 H.
  • Shahid Awwal, Muhammad bin Makki. Dhikra al-Shiah fi Ahkam al-Shariah. Qom: Muassasah Alul Bait a.s, 1419 H.
  • Shahid Awwal, Muhammad bin Makki. Al-Bayan. Tahqiq: Muhammad Hassan. Qom: 1412 H.
  • Sheikh Tusi, Muhammad bin Hassan. Al-Mabsut fi Fiqh al-Imamiah. Tas-hih: Sayyid Muhammad Taqi Kashfi. Tehran: Al-Maktabah al-Murtadhawiyyah li Ihya al-Athar al-Ja'fariyyah, 1387 H.
  • Sheikh Tusi, Muhammad bin Hassan. Al-Nihayah fi Mujarrad al-Fiqh wa al-Fatawa. Beirut: Dar al-Kutub al-Arabi, 1400 H.
  • Allamah Hilli, Hassan bin Yusuf. Mukhtalaf al-Shiah fi Ahkam al-Shariah. Qom: Daftar Intisharat Islami wabasteh be Jamiah Mudarrisin Hauzah Ilmiah Qom, 1413 H.
  • Allamah Hilli, Hasan bin Yusuf. Muntaha al-Matlab fi Tahqiq al-Madhhab. Mashhad: Majma' al-Buhuth al-Islamiyyah, 1412 H.
  • Mahmudi, Muhammad Ridha. Manasik Umrah Mufradah. Qom: Nashre Ma'shar, juz. 1, 1429 H.
  • Najafi, Muhammad Hassan. Jawahir al-Kalam fi Sharh Shara'i al-Islam. Tahqiq: Abbas Quchani va Ali Akhundi. Beirut: 1404 H.
  • Hamedani, Agha Ridha bin Muhammad Hadi. Misbah al-Faqih. Tas-hih: Muhammad Bagiri, Muhammad Mirzai va Sayyid Nuruddin Ja'fariyan. Qom: Muassasah al-Ja'fariyah li Ihya al-Turath, 1416 H.
  • Yazdi, Tabatabai, Sayyid Muhammad Kadhim. Al-Urwah al-Wuthqa fi ma Ta'ummu bihi al-Balwa. Tas-hih: Ahmad Mohseni Sabzewari. Qom: Daftar Intisharate Islami wabasteh be Jamiah Mudarrisin Hauzah Ilmiah Qom, 1419 H.
Rudishwa kutoka "https://sw.wikishia.net/w/index.php?title=Amakinu_Takhyir&oldid=15735"